Strajki w Małopolsce 1981-1982

Przed rozpoczęciem strajku internowano Roberta Kaczmarka, przewodniczącego KZ „S” i kierownika Sekcji Informacji ZR „Małopolska”. Strajk proklamowano po zasięgnięciu opinii ogółu pracowników uczelni. Członkowie „S” uznali, że wobec uniemożliwienia działalności organom kierowniczym związku po wprowadzeniu stanu wojennego konieczna jest stanowcza demonstracja. Strajk polegał na okupacji budynku C-4. Dołączyło do niego także grono profesorów. KS, w którym znaleźli się członkowie prezydium KZ oraz przewodniczący komisji wydziałowych, był w czasie strajku organem nieformalnym, nie kierował akcją strajkową, organizowano m.in. ochotnicze grupy do spraw porządkowych i kwatermistrzowskich. Strajk rozpoczął się 14 grudnia o godz. 15.00 i miał trwać 48 godzin, został jednak spacyfikowany wcześniej. Akcję rozbicia strajku zaczęto o godz. 0.35 w nocy z 15 na 16 grudnia. Pod pawilon C-4, w którym znajdowało się ok. 500 osób, podjechała nieoświetlona kolumna samochodów transportowych. Do pacyfikacji użyto 100 funkcjonariuszy z Nieetatowych Oddziałów MO (sprowadzonych głównie z jednostek dzielnicowych Krakowa, bez Nowej Huty, a także komend miejskich i komisariatu terenowego), 6 funkcjonariuszy z Wydziału Ruchu Drogowego, 5 funkcjonariuszy SB oraz 38 żołnierzy WP. Użyto 12 samochodów transportowych. Ogółem zatrzymano 28 osób, z czego 5 zwolniono po podpisaniu oświadczenia o lojalności, dalszych 9 zatrzymano na 48 godzin, po czym zwolniono, zaś 14 osób internowano. Śledztwo w sprawie organizacji strajku w okresie stanu wojennego umorzono, uznając wystąpienie za spontaniczną akcję podjętą w wyniku decyzji większości pracowników AGH.

autor hasła: dr Ryszard Ziobroń

Uczelnia powstała w 1919 r. jako Akademia Górnicza. Kontynuowała tradycje Szkoły Akademiczno-Górniczej założonej w 1816 r. przez Stanisława Staszica, do 1826 r. działającej w Kielcach. Mimo stałego niedoboru środków finansowych akademia osiągnęła w okresie międzywojennym znaczny prestiż, uzyskując w niektórych dziedzinach wyniki o znaczeniu doniosłym dla nauki. Na dwóch wydziałach: Górniczym i Hutniczym, wykształcono 792 inżynierów. Wielu z nich odegrało później ważną rolę w polskim przemyśle oraz szkolnictwie wyższym. Wybudowany w okresie międzywojennym gmach główny uczelni przy al. Mickiewicza 30 był podczas okupacji wykorzystywany przez Niemców jako siedziba rządu Generalnego Gubernatorstwa. Pierwszą ofiarą śmiertelną Sonderaktion Krakau był profesor Akademii Górniczej Antoni Meyer, który 24 XII 1939 r. zmarł w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Po zakończeniu wojny akademia była początkowo jedyną w Polsce zorganizowaną uczelnią techniczną i udzielała pomocy tworzącym się innym wyższym szkołom technicznym w kraju. Nazwa Akademia Górniczo-Hutnicza została przyjęta przez władze uczelni w 1947 r. i zatwierdzona formalnie 30 V 1949 r. przez Radę Ministrów. W 1969 r. patronem uczelni został Stanisław Staszic. Na początku 2021 r. AGH kształciła ponad 20 tysięcy studentów na 16 wydziałach i 70 kierunkach. Uczelnia zajmuje czołowe miejsce wśród polskich technicznych szkół wyższych.

autor hasła: Andrzej Malik

Kraków, al. Mickiewicza 30.

Zdjęcia zakładu