Wytwórnia Silników Wysokoprężnych „Andoria” w Andrychowie

Andrychów woj. bielskie

Data

14 XII 1981 r.

Liczebność strajkujących

liczba nieznana

Opis przebiegu strajku

Według „Gościa Bielsko-Żywieckiego” z 5 IX 2010 r. (nr 35/953)  Jan Nowak i Wiesław Skrzypek, działacze zakładowej „S”, 14 XII 1981 r. w skrytce pod wiertarką koordynacyjną ukryli ponad 600 stron związkowych dokumentów. Jak podał „Dziennik Polski” w 2005 r., internowano następujące osoby pochodzące z tego zakładu: Wiesława Bakalarskiego, Lecha Kasperka, Janusza Kuźmiara, Józefa Matejkę, Władysława Pikonia, Kazimierza Pustelnika, Eugeniusza Radwana, Bronisława Skowrona i Czesława Żołnierka. Zdawkowa informacja o strajku pojawia się jedynie w Kalendarium Gliksmana: „14 grudnia strajk w WSW «Andoria» w Andrychowie”.

autor hasła: Andrzej Malik

Opis zakładu pracy

W latach 1942-1944 Niemcy produkowali w Andrychowie aparaturę wtryskową do silników samolotów myśliwskich Messerschmitt. W 1945 r. utworzono Państwowe Zakłady Metalurgiczne, których nazwę zmieniono wkrótce na Wytwórnię Sprzętu Mechanicznego. Produkowano w niej m.in. maszyny rolnicze, elewatory, maźnice wagonowe, silniki do strażackich motopomp oraz inne typy silników. W latach 50. przyjęto nową nazwę – Wytwórnia Silników Wysokoprężnych. Zakład wyposażono dodatkowo w biuro konstrukcyjne. Opracowana w tym czasie konstrukcja silnika S320 jest produkowana do dziś. W 1964 r. uruchomiono odlewnię żeliwa. Dzięki zakupowi w 1966 r. od British Leyland licencji na produkcję silników zakład mógł rozpocząć wytwarzanie silników z serii SW400, które były używane w kombajnach Bizon oraz autobusach i samochodach ciężarowych Star. Mimo osłabienia potencjału przedsiębiorstwa spowodowanego transformacją ustrojową produkcję kontynuowano. W latach 90. w zakładach „Andoria” zaczęto montować samochody LDV 400 i LDV Convoy z silnikami Andoria. W 1996 r. przedsiębiorstwo zostało przejęte przez koncern Daewoo. W 2002 r. powołano tzw. spółkę córkę, pod nazwą Andoria-Mot, która wzięła w dzierżawę upadłą spółkę Daewoo Motor Poland, produkując samochody marki Lublin. Produkowano również pojazdy terenowe Honker dla wojska. W 2015 r. spółka Andoria-Mot wraz z Odlewnią Żeliwa w Zawierciu oraz FUM CHOFUM założyła grupę odlewniczą Grupa Zawiercie specjalizującą się m.in. w produkcji wysokiej jakości odlewów z różnych gatunków żeliwa.

autor hasła: Andrzej Malik / dr Ryszard Ziobroń

Adresy zakładu pracy

Andrychów, ul. Obrońców Stalingradu 128 (aktualnie ul. Krakowska 140).

Informacja z rocznika statystycznego

Wyciąg z Rocznika Statystycznego Województwa Bielskiego 1982.

Wojewódzki Urząd Statystyczny w Bielsku-Białej, ss. 30-31. 

Ważniejsze dane o miastach i gminach    

TABL. 4                 ZATRUDNIENIEa/ W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ

Stan w dniu 31 XII

 

LATA

MIASTA, GMINY

Ogółem

Sfera produkcji materialnej

Sfera poza

produkcją

materialną

 

razem

 

w tym kobiety

 

razem

w tym

prze-mysł

budo-wnictwo

transport i łączność

handel

WOJEWÓDZTWO     1980

287250

136428

239402

154103

18902

21600

22557

47848

                                     1981

279011

132881

229973

145946

17654

20939

23632

49038

MIASTA

RAZEM

237444

111472

200145

133953

15600

18855

19074

37299

Bielsko-Biała

100304

47261

84743

59076

8452

5783

7185

15561

Andrychów

14037

6811

12916

11087

186

232

834

1121

Chełmek

5952

3574

5715

5329

61

31

130

237

Cieszyn

20300

9870

16256

11444

926

1428

1555

4044

Kalwaria Zebrzydowska

1884

1028

1581

1046

23

134

293

303

Kęty

10163

4818

9415

7401

371

556

580

748

Maków Podhalański

2120

1188

1361

784

17

160

267

759

Oświęcim

24471

10652

20639

12859

1992

2604

1961

3832

Skoczów

8871

3793

8013

5744

534

621

593

858

Strumień

931

462

763

286

189

30

141

168

Sucha Beskidzka

5558

2142

4401

1046

105

2340

539

1157

Szczyrk

1336

710

825

353

130

26

188

511

Ustroń

6384

2696

5161

2717

822

402

457

1223

Wadowice

11532

5258

9196

4175

603

2192

1278

2336

Wilamowice

607

361

498

236

15

13

99

109

Wisła

3179

1870

2014

868

284

93

476

1165

Zator

871

518

705

257

19

20

142

166

Żywiec

18944

8460

15943

9245

871

2190

2356

3001

WIEŚ

RAZEM

41567

21409

29828

11993

2054

2084

4558

11739

Andrychów

656

361

393

123

-

24

98

263

Brenna

819

481

508

101

31

17

167

311

Brzeźnica

785

395

562

52

98

88

121

223

Budzów

363

245

168

51

-

10

44

195

Chełmek

215

195

48

1

-

33

12

167

Chybie

1463

673

1246

651

30

101

158

217

Czernichów

698

349

524

247

58

74

67

174

Dębowiec

417

184

278

21

5

7

18

139

Gilowice-Ślemień

1106

554

833

88

-

18

259

273

Goleszów

1220

549

981

567

13

50

94

239

Hażlach

540

239

376

58

10

13

36

164

Istebna

1298

811

561

130

12

21

217

737

Jasienica

3028

1499

2202

1066

245

72

178

826

Jeleśnia

1345

757

1012

434

14

61

236

333

Kalwaria Zebrzydowska

596

352

374

165

25

20

58

222

Kęty

692

340

393

3

91

60

40

299

Koszarawa

180

107

68

5

-

13

12

112

Kozy

649

359

476

238

35

26

144

173

Lanckorona

563

293

358

117

3

7

49

205

Lipowa

521

284

351

19

-

5

94

170

Łodygowice

1986

1101

1708

1300

49

59

141

278

Maków Podhalański

1010

328

893

654

-

111

34

117

Milówka

840

477

575

129

-

119

162

265

Mucharz

712

445

575

448

20

37

48

137

Osiek

630

321

474

29

5

8

109

156

Oświęcim

1648

949

1350

420

395

90

90

298

Porąbka

1285

726

963

327

98

18

122

322

Przeciszów

347

226

198

48

34

23

22

149

Radziechowy-Wieprz

508

318

266

21

-

9

56

242

Rajcza

1534

792

1119

534

2

127

214

415

Skoczów

704

371

432

103

31

-

38

272

Spytkowice

612

342

453

33

28

129

90

159

Strumień

668

258

586

23

-

37

39

82

Stryszawa

535

316

312

15

-

31

130

223

Stryszów

245

149

131

4

2

34

38

114

Szczyrk

796

414

636

341

97

10

126

160

Świnna

262

178

118

22

-

6

40

144

Tomice

528

316

372

248

4

4

15

156

Ujsoły

601

242

464

142

17

33

62

137

Wadowice

1318

578

948

145

153

114

134

370

Węgierska Górka

3103

1145

2749

2091

70

70

238

354

Wieprz

680

329

435

34

21

5

71

245

Wilamowice

433

191

222

-

30

3

30

211

Wilkowice

1276

831

440

141

-

33

134

836

Zator

685

278

625

169

210

191

5

60

Zawoja

904

491

659

267

33

40

152

245

Zembrzyce

563

270

413

168

85

23

116

150

a/ Pracownicy pełnozatrudnieni / łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo / oraz niepełnozatrudnieni w głównym miejscu pracy.

Powiązanie

Zdjęcia zakładu

Zdjęcie 1
WSW „Andoria” w Andrychowie, stan obecny: 2021 r., fot. Krzysztof Kudłacik.
do góry