Fabryka Maszyn Wiertniczych i Górniczych „Glinik” w Gorlicach

Gorlice woj. nowosądeckie

Data

13-15 XII 1981 r.

Liczebność strajkujących

nie mniej niż 2000 osób

Opis przebiegu strajku

13 XII 1981 r. przed bramą zakładu obok funkcjonariuszy Straży Przemysłowej pojawili się dwaj mężczyźni z biało-czerwonymi opaskami. W pomieszczeniu zakładowej „S” zebrali się członkowie KZ z „Glinika”, a także przedstawiciele innych komisji zakładowych z terenu Gorlic, m.in.: Wanda Wrońska-Kmiecik z Przedsiębiorstwa Materiałów Izolacyjnych „Matizol”, członek zarządu Delegatury „S” w Gorlicach, Bogusław Adamczyk i Maria Chwastowicz z KZ „S” w „Polmo-Autosan”, Witold Kuś, który był wiceprzewodniczącym KZ „S” w Rafinerii, Jerzy Borowy z KZ „S” z „Kornuty”, Kosiba z OBM Zagórzany, Janusz Wędrychowicz z PKS, Krystyna Rogus z KZ „S” WSS „Społem” wraz z Teresą Beziuk. Dyskutowano m.in. o odpowiedniej formie działania w obronie osób internowanych. Prowadzono także rozmowy z dyrektorem zakładu. Zobowiązał się on uzyskać informacje o internowanych działaczach „S” i pojechał do siedziby KW PZPR w Nowym Sączu, gdzie ok. godz. 11.00 poinformowano go, że internowani przebywają na terenie kraju w ośrodkach odosobnienia. Po powrocie do zakładu dyrektor przekazał tę wiadomość i poinformował ponadto o zawieszeniu działalności związków zawodowych, domagając się opuszczenia pomieszczeń związkowych. Ok. godz. 18.00 przewodniczący KZ „S” w FMWiG „Glinik” Bronisław Wielgosz oddał na wartowni klucze od pomieszczeń „S”. Mimo przekazania kluczy pomieszczeń tych nie opuszczono. Następnego dnia (14 grudnia) między godz. 6.00 a 7.00 rano załoga pierwszej zmiany na Wydziale Kuźni po początkowych przygotowaniach do pracy nie podjęła jej. Pracownicy udali się na świetlicę, gdzie dwukrotnie przemawiał przewodniczący KZ „S” B. Wielgosz. Domagał się wyjaśnienia sytuacji internowanych działaczy „S” z terenu Gorlic oraz prosił o udzielenie pomocy ich rodzinom. W tym czasie wstrzymano pracę także na wydziałach: Krajalni, Matrycowni i Obróbki Cieplnej. Wizyta B. Wielgosza z towarzyszącymi mu osobami na kolejnych wydziałach, co trwało do godz. 10.3011.00, spowodowała przystąpienie do strajku załóg Wydziału Konstrukcji Stalowych, Montażu, Odlewni i Modelarni oraz pozostałych jednostek organizacyjnych. Wśród pracowników panowało duże wzburzenie. Dopiero późnym wieczorem udało się dyrekcji nakłonić ich do powrotu do pracy na większości wydziałów. 15 grudnia w godzinach porannych strajk wygasł w pozostałych jednostkach organizacyjnych z wyjątkiem Wydziału Kuźni. Ok. godz. 10.3010.45 na żądanie załogi tego wydziału przybył B. Wielgosz. Nie opowiedział się jednak za kontynuowaniem bądź zakończeniem strajku, pozostawiając decyzję pracownikom. Załoga była niejednomyślna. W czasie głosowania nieznaczna większość opowiedziała się za kontynuowaniem protestu. Dopiero gdy pracownicy innych wydziałów, którzy w większości opowiedzieli się za strajkiem, opuścili zebranie, zaproponowano podjęcie pracy, ale pod warunkiem, że internowani członkowie „S” zostaną za poręczeniem zakładu zwolnieni do 17 grudnia, a gdyby tego nie spełniono, zamierzano strajkować ponownie. Wniosek został zaaprobowany i ostatecznie ok. godz. 11.45 pracownicy Wydziału Kuźni rozeszli się do swoich zajęć, kończąc strajk w fabryce. Tego samego dnia o godz. 12.00 na mocy decyzji wojewody nowosądeckiego zakład został zmilitaryzowany. Na skutek przekazania pracownikom kart mobilizacyjnych oraz ogólnej sytuacji do strajku już nie wrócono.

autor hasła: dr Ryszard Ziobroń

Opis zakładu pracy

Zakład powstał w 1895 r. jako Fabryka Maszyn i Narzędzi Wiertniczych w Gliniku Mariampolskim (dziś dzielnica Gorlic). W latach 19491962 działał jako Centralne Warsztaty Naftowe, następnie do 1973 r. pod nazwą Fabryka Maszyn i Sprzętu Wiertniczego „Glinik”, później zaś jako Fabryka Maszyn Wiertniczych i Górniczych „Glinik”. Na początku lat 80. w fabryce pracowało ponad 7 tysięcy osób i był to największy zakład przemysłowy w Gorlicach. W latach 19921997 „Glinik” funkcjonował jako spółka akcyjna. W 1997 r. nastąpił podział zakładu na samodzielne podmioty gospodarcze.

autor hasła: dr Ryszard Ziobroń

Adresy zakładu pracy

Gorlice, ul. J. Michalusa 1.

Informacja z rocznika statystycznego

Wyciąg z: Podstawowe dane statystyczne według Miast i Gmin za 1981 r.

Wojewódzki Urząd Statystyczny w Nowym Sączu, s. 14.

TABL. 4                 ZATRUDNIENIEa/ W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ w 1981 r.

Stan w dniu 31 XII

 

MIASTA

GMINY

Ogółem

Sfera produkcji materialnej

Sfera poza

produkcją

materialną

 

razem

w tym kobiety

 

razem

w tym

prze-mysł

budo-wnictwo

transport i łączność

handel

WOJEWÓDZTWO

 

158298

71565

112722

50734

9664

17982

18426

45576

MIASTA

RAZEM

122962

55250

88372

43635

7469

13740

14646

34590

Nowy Sącz

38483

14942

29034

12300

3184

6187

4759

9449

Gorlice

19047

6407

16512

11893

857

1434

1383

2535

Grybów

1983

853

1608

844

201

118

262

375

Jordanów

2648

1303

2403

1780

39

115

216

245

Krynica

6192

3593

2640

785

290

438

718

3552

Limanowa

8214

3614

6076

2627

549

997

1211

2138

Mszana Dolna

2542

1142

2081

1353

7

182

284

461

Muszyna

1415

693

1090

230

171

365

156

325

Nowy Targ

15927

8205

13066

8042

505

1850

1839

2861

Piwniczna

1425

722

1089

387

87

74

206

336

Rabka

5680

3466

2138

360

248

412

744

3542

Stary Sącz

2501

1107

1983

477

121

148

434

518

Szczawnica-Krościenko

2929

1492

1620

488

160

157

396

1309

Zakopane

13976

7711

7032

2061

1050

1263

2038

6944

WIEŚ

RAZEM

35336

16315

24350

7099

2195

4242

3780

10986

Biały Dunajec

1417

563

1203

860

83

52

56

214

Bobowa

1061

641

741

375

-

76

141

320

Białka Tatrzańska

597

416

297

72

28

33

140

300

Chełmiec

1701

605

1266

478

350

143

114

435

Czarny Dunajec

1082

524

733

189

47

138

194

349

Czorsztyn

826

353

585

111

230

20

154

241

Dobra

933

504

619

185

7

77

199

314

Gorlice

1689

812

1008

141

36

276

101

681

Gródek n. Dunajcem

544

273

323

156

15

29

66

221

Grybów

1511

470

1193

252

7

636

39

310

Jabłonka

1430

864

915

389

25

93

179

515

Jodłownik

882

429

641

154

26

35

119

241

Jordanów

777

347

526

209

35

109

56

251

Kamienica

870

366

705

313

24

34

175

165

Kamionka Wielka

427

199

284

141

6

47

35

143

Korzenna

569

308

281

7

24

25

79

288

Krynica

574

193

455

68

-

7

21

119

Laskowa

444

271

249

8

22

37

114

195

Limanowa

779

361

451

45

100

145

34

320

Lubień

331

209

180

38

15

43

55

151

Łabowa

415

156

299

58

12

7

22

116

Łapsze Niżne

553

194

368

16

176

29

32

185

Łęcko

987

483

670

37

29

27

233

317

Łososina Dolna

591

357

342

64

14

20

126

239

Łukowica

535

284

302

18

33

45

96

233

Łużna

499

265

309

21

6

73

59

190

Mszana Dolna

630

306

457

147

58

110

37

173

Muszyna

1216

667

739

222

76

131

24

477

Nawojowa

1023

335

827

574

14

12

88

196

Niedźwiedź

522

246

274

63

73

19

44

248

Nowy Targ

894

438

572

49

172

145

143

322

Ochotnica Dolna

355

187

201

41

27

12

62

154

Piwniczna

815

345

614

245

56

94

66

201

Podegrodzie

813

357

564

15

48

17

139

249

Raba Wyżna

863

465

526

123

32

74

54

337

Rabka

1284

221

1200

12

30

1124

23

84

Sękowa

558

239

400

3

39

30

20

158

Stary Sącz

430

237

230

40

6

26

44

200

Tatrzańska

792

442

407

82

50

59

132

385

Tymbark

1787

832

1513

939

64

82

167

274

Uście Gorlickie

1340

551

881

139

100

43

98

459

a/ Pracownicy pełnozatrudnieni / łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo / oraz niepełnozatrudnieni w głównym miejscu pracy.

Zdjęcia zakładu

Zdjęcie 1
FMWiG „Glinik” w Gorlicach, stan obecny: 2021 r., fot. Marek Bugno.
Zdjęcie 2
FMWiG „Glinik” w Gorlicach, stan obecny: 2021 r., fot. Marek Bugno.
do góry